Tasarım Tescili
Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir.
Tasarımdan doğan haklar tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz.
Firmaların üretim imkanlarını etkin kullanabilmeleri adına sektörel araştırmalar önemlidir. Bir tasarımın henüz tasarı aşamasındayken yeniliği konusunda yapılacak araştırma gereksiz yatırım ve zaman kaybının önüne geçecektir. Mevcut tasarımların varlığından haberdar olmak rekabetçi ortamda değerli bir bilgi birikimi sağlamaktadır.
Tasarım araştırmaları sınıf bazlı yapıldığı için çok genel sonuçlar vermektedir. Bu sebep ile çeşitli kriterler eklenerek araştırma raporu uzman bir el tarafından analiz edilmeli ve sunulmalıdır.
TASARIM İZLEME İŞLEMİ
Tasarım tescili geçerlilik süresi başvuru tarihinden itibaren 5 senedir. Bu hak her 5 yılda bir yenileme talebinin yapılması şartı ile toplamda 25 yıla kadar uzatılabilmektedir. Bu süre boyunca tasarımın her türlü hakkı tasarım sahibine aittir. 25 yılın sonunda tasarım kamuya mal olmakta ve herkese üretim hakkı doğmaktadır.
Tasarım yenileme talebi koruma süresinin biteceği ayın son gününden önceki altı ay içerisinde yapılabilmektedir. Bu sürenin geçmesi durumunda ek harç ödenmek şartı ile 6 ay daha ek süre tanınmaktadır. Bu süre içerisinde de talebin yapılmaması durumunda tasarım hakkı tamamen sona ermektedir.
Tasarım, sahibine üretim ve kullanım hakkı verdiği gibi satış ve kullandırma yöntemi ile gelir imkanıda sağlamaktadır. Tasarım lisansı, bir tasarımın sahibi tarafından verilen kullanım hakkı olarak adlandırılır.
Lisans; inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilir. İnhisari lisans kapsamında tasarım sahibi hakkını saklı tutmadıkça tasarımını kendisi kullanamadığı gibi başkalarınada kullanım hakkı veremez. İnhisari olmayan lisans kapsamında tasarım sahibi kendisi tasarımı kullanabileceği gibi başkalarınada bu hakkı verebilmektedir. Lisans sözleşmeleri mutlaka Türk Patent ve Marka Kururumu siciline kayıt edilmelidir.
Tasarım; sahibine üretim ve kullanım hakkı verdiği gibi satış ve kullandırma yöntemi ile gelir imkanı da sağlamaktadır. Tasarım başkasına devir edilebilir. Böyle bir durumda tüm haklar süresiz olarak devir alan şahıs yada firmaya geçmektedir. Tasarım devir işlemi ile devir edenin tasarım üzerindeki tüm hakları son bulmaktadır.
Gelişime ve yenilikçiliğe önem veren firmalar için devir anlaşmaları gelir sağlamaktadır. Tasarım devir işlemi, o tasarımın ne kadar değer gördüğünün ve sanayiye uygulanabilir olduğunun kanıtıdır. Bu durum tasarım sahiplerinin gerçek anlamda özgün ürünler yapabildiklerinin kanıtıdır. Ticarileşebilen bir tasarım katma değeri yüksek bir ürün demektir.
Tasarım deviri başvuru sahibi ve devir alan arasında noter kanalı ile yapılacak bir devir sözleşmesinin Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunumu ile gerçekleşmektedir. İlgili sözleşmenin Türk Patent ve Marka Kurumu siciline mutlak olarak kayıt edilmesi gereklidir.
